ویسکوز و مزیت های آن

تا به امروز پارچه های متعددی برای جایگزینی پنبه به عنوان متریال اصلی تولید پارچه برای دوخت لباس استفاده شده است، اما این که ویسکوز جایگاهی بسیار متفاوت و بالاتری در میان این حجم از پارچه را دارد یک واقعیت انکار ناپذیر است، امروز در این مقاله ژیلمو برای شما یک توضیح بسیار کامل درباره ماهیت این پارچه و مزیا و معایب آن تهیه کرده ایم تا بیش از پیش با این پارچه محبوب آشنا شوید.

با ما همراه باشید

ویسکوز چیست؟

ویسکوز اغلب به عنوان یک جایگزین پایدار برای پنبه یا پلی استر معرفی می شود و در صنعت مد به عنوان جایگزین ارزان تر و بادوام تر برای ابریشم مورد استفاده قرار می گیرد. اغلب از ویسکوز برای دوخت لباس های تابستانی، دامن، بلوزهای نرم و مخمل مصنوعی و صد البته به عنوان یک عنصر کلیدی در دوخت لباس های مجلسی مانند بلوز و شومیز و به خصوص لباس های اورال استفاده می شود.

 نکته بسیار مهم این است که ویسکوز فقط در دوخت لباس‌های ما استفاده نمی‌شود، بلکه در ساخت اثاثه یا لوازم داخلی، ملافه، فرش، سلفون و حتی روکش سوسیس نیز استفاده می‌شود.

تاریخچه مختصری از ویسکوز

تاریخچه ویسکوز به اروپا باز می گردد. دانشمند و صنعتگر فرانسوی هیلر دو شاردون (1839-1924) با اختراع اولین فیبر تجاری ویسکوز، به عنوان جایگزین ارزان‌تری برای ابریشم، به عنوان پدر این پارچه شناخته می شود. در آن زمان ویسکور یک پارچ  قابل اشتعال بود که به سرعت از بازار خارج شد تا اینکه در فرآیند ایمن تری توسط شرکت آلمانی Bemberg ایجاد و در بازار عرضه شد. در سال 1892، دانشمندان بریتانیایی چارلز فردریک کراس، ادوارد جان بیوان و کلایتون بیدل فرآیند تولید را کشف و ثبت اختراع ویسکوز را به نام خود ثبت کردند تا اینکه در سال 1905 اولین ریون تجاری ویسکوز در بازار عرضه شد.

ساخت ویسکوز

ویسکوز از “سلولز” یا خمیر چوب از درختان (سریع رشد) و احیا کننده مانند اکالیپتوس، راش و کاج و همچنین گیاهانی مانند بامبو، سویا و نیشکر به دست می آید. این ماده سلولزی سپس در یک محلول شیمیایی حل می‌شود تا یک ماده چسبناک خمیری تولید کند و سپس به الیافی تبدیل می‌شود که می‌توان آن‌ها را به نخ تبدیل کرد.

بنابراین شاید سوالی که پیش می آید این است که آیا ویسکوز کی پارچه مقاوم و پایدار است؟

ویسکوز به عنوان یک الیاف گیاهی، ذاتا سمی یا دارای آلاینده نیست. با این حال، به دلیل رشد سریع صنعت مد، بسیاری از ویسکوزهای موجود در بازار امروزه با استفاده از انرژی، آب و فرآیندهای شیمیایی فشرده تولید می‌شود که اثرات مخربی بر کارگران، جوامع محلی و محیط‌زیست دارد.

در مورد تولید ویسکوز دو زمینه اصلی نگرانی وجود دارد، این دو نگرانی شامل منبع خمیر چوب و نحوه تبدیل آن به پارچه قابل استفاده می باشد.

آسیب به محیط زیست

خمیر چوبی که ویسکوز از آن ساخته می‌شود، با پردازش آن با مواد شیمیایی ساخته می‌شود، که سپس فیلتر شده و به صورت نخ ریز ریسیده می‌شود. این موضوع یک فرآیند بسیار دارای آلاینده است و بسیاری از مواد شیمیایی سمی را در هوا و آبراه های اطراف کارخانه های تولید آزاد می کند. دی سولفید کربن، یکی از مواد شیمیایی مورد استفاده در ساخت ویسکوز است که، یکی دیگر از مواد سمی طی روند ساخت ویسکوز به شمار می آید که نه تنها در کارگران نساجی، بلکه در کسانی که در نزدیکی کارخانه های ویسکوز زندگی می کنند، با سطوح بالاتر بیماری عروق کرونر قلب، نقایص مادرزادی، بیماری های پوستی و سرطان مرتبط است. علاوه بر این، حل کردن پالپ تقریباً 70٪ از درخت را هدر می دهد و یک فرآیند تولید شیمیایی فشرده است.

در سال 2017، تحقیقاتی توسط بنیاد بازارهای در حال تغییر انجام شد که برندهای مد مانند زارا، اچ اند ام، و مارکس اند اسپنسر را به کارخانه‌های بسیار آلاینده ویسکوز در چین، هند و اندونزی مرتبط کرد. همچنین نگرانی‌هایی در مورد تأثیر مخرب تولید خمیر چوب بر جنگل‌ها، مردم و جمعیت‌های آسیب‌پذیر حیوانات مطرح شده است.

علاوه بر این، تولید ویسکوز به کاهش سریع جنگل‌های جهان کمک می‌کند، به خصوص جنگل‌هایی که در حال پاک‌سازی هستند تا راه را برای مزارع خمیر چوب باز کنند. تخمین زده می شود که حدود 30 درصد ویسکوز مورد استفاده در صنع مد از خمیر حاصل از جنگل های در حال انقراض و باستانی تهیه می شود.

 این موضوع نه تنها منجر به تخریب زیستگاه انسان می شود بلکه تهدیدی قابل توجه برای گونه های در حال انقراض نیز می باشد، حتی این موضوع اغلب شامل نقض حقوق بشر و غارت زمین از جوامع بومی می شود. سازمان هایی مانند Canopy کار می کنند تا مطمئن شوند که ویسکوز از مناطق پرخطر نیست.

اگرچه فرآیند تولید ویسکوز چند وجهی است، خرده فروشان نقش مهمی در این مشکل دارند. غول های صنعت مد بر تولیدکنندگان فشار می آورند تا لباس ها را با سرعت های روزافزون و هزینه های ارزان تر تولید و توزیع کنند. این امر این شیوه های اجتماعی و زیست محیطی ناپایدار را تشویق می کند. برندهای بزرگ پول و قدرت لازم را دارند تا تولید مسئولانه و پایدار را تشویق کنند، اما هنوز اقدامات معنادار کافی را شاهد نیستیم. به‌طور ناامیدکننده، طبق گزارش بنیاد بازارهای تغییر، «در حالی که تامین‌کنندگان ویسکوز در طول سال‌ها گام‌های قابل‌توجهی برای حذف الیاف جنگلی در خطر انقراض از مواد اولیه خود برداشته‌اند، حدود ۷۵ درصد از مارک‌های پیشرو جهان تعهدات اندک یا هیچ تعهدی برای تامین منابع پایدارتر انجام نداده‌اند.

مزیت های ویسکوز

ویسکوز پارچه ای نرم، همه کاره و جاذب است که به دلیل بافت ابریشم مانندش معروف است. از نظر ظاهری شبیه ابریشم است و برای کسانی که به دنبال داشتن حس و استایلی مجلل در لباس های خود با قیمتی کمتر هستند ایده آل است. پارچه ارزان تری است و ظاهری غنی به لباس های می دهد.

این پارچه دقیقا مانند پنبه قابل تنفس است و به شما احساس راحتی، سبکی و آرامش می دهد. علاوه بر این ویسکوز به راحتی رنگ می شود تا سایه های زیبایی به لباس های شما بدهد.

همچنین پس از استفاده طولانی مدت رنگ را به بهترین شکل در خود نگه می دارد و بدون اینکه محو و کدر به نظر برسد، می توانید آن را شست و شو دهید.

ویسکوز وقتی در معرض حرارت ملایم قرار می گیرد، الیافش جمع نمی شود و به طور کلی یک پارچه رطوبت گیر و جاذب رطوبت است.

از دیگر ویژگی و مزیت های ویسکوز این که شما می توانید به خوبی با اکثر الیاف آن را ترکیب کنید.

ویسکوز وقتی با پلی استر مخلوط می شود به پلی ویسکوز تبدیل شده و وقتی با پنبه مخلوط می شود ویسکوز پنبه ای تولید می شود. هنگامی که ویسکوز با اسپندکس مخلوط می شود، پارچه کشش خوبی را نیز به کاربران خود ارائه می دهد.

ویژگی بعدی این پارچه آن است که به راحتی می توان لباس های دوخته شده با آن را پوشید.

خاصیت جاذب بودن ویسکوز آن را برای چندین صنعت مختلف مانند صنعت مد و صنایع اقلام یکبار مصرف بهداشتی مفید می کند.

یکی دیگر از مزایای ویسکوز این است که پارچه ای سبک و مطبوع است که به بدن نمی چسبد که آن را برای دوختن لباس های تابستانی مناسب می کند.

اگرچه ویسکوز گرما را به دام نمی‌اندازد، اما آب و عرق را جذب می‌کند و همین امر آن را برای لباس‌های ورزشی و لباس‌های ورزشی مناسب می‌کند.

معایب ویسکوز

همانطور که این پارچه مزایای متعددی را دارا بود، معایبی نیز در کنار نام خودش می بیند که اشاره کردن به آن ها نیز خالی از لطف نیست.

هنگام شستن در آب داغ، ویسکوز می تواند به سادگی جمع شود. همچنین این پارچه به راحتی چروک می شود. هنگامی که در معرض گرما و نور قرار می گیر محو و خراب می شود. مستعد ابتلا به کپک است و هنگامی که خیس می شود، الیاف آن ضعیف می شوند.

پارچه ویسکوز در بیشتر موارد نیاز به خشکشویی دارد. همانطور که در بالا اشاره کردیم این پارچه از مواد طبیعی خمیر چوب ساخته شده است، اما فرآیند تولید شامل استفاده از مواد شیمیایی و انتشار بخارات سمی است که به طور گسترده ای به محیط زیست آلوده و آسیب می رساند.

علاوه بر موارد بالا این پارچه مستعد شل شدن است و شکل اولیه خود را معمولا می تواند به سادگی از دست بدهد. این پارچه به دلیل کشش آسان آن و به دلیل اینکه پارچه خیلی محکمی نیست، برای مصارف مبلمان منزل مناسب نیست.

خاصیت جذب رطوبت پارچه ممکن است باعث ایجاد لکه هایی روی پارچه شود که به راحتی از بین نمی رود و می تواند لکه های دائمی را به جا بگذارد.

سخن پایانی

ویسکوز پارچه ای است که مزایا و معایب زیادی را داراست، از یک سو به کیفیت و ارزان بودن آن که یک ویژگی خوب است می توان اشاره کرد و از سوی دیگر پروسه ساختی که عموما به محیط زیست آسیب می زند، از بزرگترین معایب این پارچه به شمار می رود. هدف ما در این مقاله آشنایی هرچه بیشتر شما با مزیت و عیب های این پارچه متداول بوده است، امیدواریم با مطالعه آن اطلاعات شما درباره ویسکوز کمی بیشتر از قبل شده باشد.